Θυρεοειδής

Ο θυρεοειδής είναι ο μεγαλύτερος ενδοκρινής αδένας στο ανθρώπινο σώμα. Βρίσκεται στον λαιμό, μπροστά από την τραχεία και κάτω από τον λάρυγγα. Το βάρος του είναι 15 – 25 γραμμάρια και έχει σχήμα θυρεού, εξ’ ου και το όνομά του. Αποτελείται από τον αριστερό και το δεξί λοβό, αλλά και από κεντρικό τμήμα που τους ενώνει, σχηματισμός που του δίνει την όψη της πεταλούδας.

Θυρεοειδής : Ποια η λειτουργία του;

Η σημασία του θυρεοειδούς είναι πολύ μεγάλη για τον άνθρωπο. Βασική του λειτουργία είναι η ρύθμιση της παραγωγής, χρήσης και αποθήκευσης της ενέργειας στο σώμα, δηλαδή τις διαδικασίες του μεταβολισμού. Αυτό το πετυχαίνει παράγοντας από τα θυλακιώδη κύτταρα τις ορμόνες Τ3 και Τ4 που ρυθμίζουν τον μεταβολισμό του σώματος, ελέγχοντας το ρυθμό της καρδιάς, την αρτηριακή πίεση και τη θερμοκρασία του σώματος και ρυθμίζοντας τις μεταβολικές διεργασίες του οργανισμού. Η έκκριση των Τ3 και Τ4 ορμονών ρυθμίζεται από μια άλλη ορμόνη, την θυρεοειδοτρόπο (TSH), η οποία παράγεται στην υπόφυση του εγκεφάλου.

Επιπρόσθετα ένας άλλος τύπος κυττάρων του θυρεοειδή, τα παραθυλακιώδη κύτταρα, παράγουν την καλσιτονίνη, την ορμόνη που παίζει  ρόλο στον μεταβολισμό του ασβεστίου στον οργανισμό. Όταν αυτές οι ορμόνες παράγονται σε άνω του φυσιολογικού ορίου ποσότητες, προκύπτει ο Υπερθυρεοειδισμός, κατά τον οποίο οι ασθενείς εμφανίζουν απώλεια βάρους, παρότι τρώνε πολύ, έχουν αϋπνίες, υψηλή πίεση και ζεσταίνονται διαρκώς. Εάν οι ορμόνες παράγονται σε ποσότητα κάτω του φυσιολογικού τότε παρουσιάζεται ο Υποθυρεοειδισμός. Στην περίπτωση αυτή τα αποτελέσματα είναι ο ασθενής να εμφανίζει υπνηλία, ληθαργικότητα, αύξηση σωματικού βάρους και συνήθως κρυώνει. Τα προβλήματα του θυρεοειδούς είναι συχνά στον γενικό πληθυσμό, αν και συχνά περνούν απαρατήρητα ή συγχέονται με άλλα ιατρικά προβλήματα, οπότε η έγκαιρη διάγνωσή τους βοηθά στην αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση.

Θυρεοειδής: Συχνές Παθήσεις

Από τις συχνότερες παθήσεις του θυρεοειδούς αδένα είναι ο υπερθυρεοειδισμός, ο υποθυρεοειδισμός, η απλή βρογχοκήλη, η οζώδης/πολυοζώδης βρογχοκήλη, οι φλεγμονώδεις παθήσεις του αδένα και κυρίως η θυρεοειδίτιδα hasimoto

Υπερθυρεοειδισμός και τέλος ο καρκίνος του θυρεοειδούς. Οι περισσότερες παθήσεις του θυρεοειδούς μπορούν να αντιμετωπιστούν με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή και παρακολούθηση από τον ενδοκρινολόγο. Όμως σε πιο σοβαρές παθήσεις, η αντιμετώπιση περιλαμβάνει ολική είτε μερική εκτομή του αδένα, ανάλογα με τις παθολογικές ενδείξεις.

Θυρεοειδής: Πολυοζώδης Βρογχοκήλη

Όταν ο θυρεοειδής αυξηθεί σε μέγεθος σημαντικά περισσότερο από το κανονικό, λέμε ότι πάσχει από βρογχοκήλη. Αυτό το φαινόμενο συμβαίνει επειδή ο αδένας αδυνατεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες του οργανισμού, οπότε διογκώνεται για να τα καταφέρει ή όταν υπάρχει έλλειψη ιωδίου. Στην απλή βρογχοκήλη ο θυρεοειδής εξακολουθεί να λειτουργεί φυσιολογικά. Εαν εκτός από τη διόγκωση, συνυπάρχουν και όζοι τότε η βρογχοκήλη χαρακτηρίζεται οζώδης.

Οι όζοι είναι μικροί (συνήθως καλοήθεις) όγκοι του θυρεοειδή και το ακριβές αίτιο εμφάνισής τους δεν είναι γνωστό. Εμφανίζονται συχνότερα σε ανθρώπους που κατάγονται από περιοχές με αυξημένα προβλήματα θυρεοειδούς ή σε ανθρώπους που δέχτηκαν κάποια θεραπεία με ακτίνες στο κεφάλι ή στο λαιμό κατά τη διάρκεια της παιδικής και εφηβική ηλικίας για την ακμή ή τις υπερτροφικές αμυγδαλές. Οι όζοι αυτοί είναι συνήθως καλοήθης, αλλά καμιά φορά σε ένα ποσοστό 3% με 8% μπορεί να αποτελούν σημείο κακοήθειας. Τη φύση των όζων την προσδιορίζουμε αρχικά με απεικόνιση με υπέρηχους και αργότερα με ακρίβεια κάνοντας μια παρακέντιση. Τις περισσότερες φορές οι όζοι δεν επηρεάζουν τη λειτουργία του θυρεοειδούς και άρα δεν παρουσιάζουν συμπτώματα. Όμως ένα μικρό ποσοστό όζων είναι λειτουργικό, παράγοντας ορμόνες, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε υπερθυρεοειδισμό.

Θυρεοειδής: Τοξικό Αδένωμα Θυρεοειδούς

Όταν ένας όζος στον αδένα παράγει μεγάλη ποσότητα ορμονών στο θυρεοειδή ονομάζεται τοξικό αδένωμα του θυρεοειδούς. Τα συμπτώματα ενός τοξικού αδενώματος είναι αυτά του υπερθυρεοειδισμού, δηλαδή της υπερλειτουργίας του θυρεοειδούς και συν τοις άλλοις περιλαμβάνουν απώλεια βάρους, διάρροιες, αυξημένη όρεξη, εξάψεις, ταχυκαρδία, κακή ποιότητα ύπνου, εφίδρωση και οστεοπόρωση.  Αυτό μπορεί να αντιμετωπιστεί με ραδιενεργό ιώδιο που συγκεντρώνεται στον αδένα και προκαλεί τη σταδιακή καταστροφή του, χωρίς να επηρεάζει κανένα άλλο μέρος του σώματος.

Ένας άλλος τρόπος είναι η χειρουργική επέμβαση στο θυρεοειδή που πραγματοποιείται για να αφαιρεθούν τα οζίδια που παράγουν μεγάλη ποσότητα ορμονών. Στην περίπτωση που πραγματοποιηθεί ολική αφαίρεση του αδένα θα πρέπει να χορηγείται θυροξίνη για την αντικατάσταση των ορμονών. Η χειρουργική επέμβαση είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος αντιμετώπισης, αλλά σε ένα μικρό αριθμό ασθενών τα οζίδια επανεμφανίζονται. Τέλος τα αντιθυρεοειδικά φάρμακα όπως η καρβιμαζόλη και η μεθιμαζόλη χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο των συμπτωμάτων του υπερθυρεοειδισμού, χωρίς όμως να αποτελούν μια εντελώς αποτελεσματική και οριστική θεραπεία και αν η λήψη τους διακοπεί ο ασθενής υποτροπιάζει.

Θυρεοειδής: Θηλώδες Καρκίνωμα Θυρεοειδούς

Το θηλώδες καρκίνωμα θυρεοειδούς είναι συχνή κακοήθεια του θυρεοειδούς, με τους  περισσότερους ασθενείς να είναι σε ηλικίες 30 έως 50 ετών και γυναίκες. Προέρχεται από τα κύτταρα που παράγουν τη θυροξίνη και μπορεί να εμφανίζει συχνά υποτροπές. Το ποσοστό ίασης  ευτυχώς ανέρχεται στο 95%.

Θυρεοειδής: Καρκίνος Θυρεοειδούς – Αντιμετώπιση

Ο καρκίνος του θυρεοειδούς αποτελεί το 1% όλων των νεοπλασιών και είναι ο πιο συχνός καρκίνος των ενδοκρινών αδένων. Εμφανίζεται συνήθως με την μορφή ανενεργού-ψυχρού όζου. Προδιαθετικοί παράγοντες είναι η εξωτερική ακτινοβολία, το ιστορικό βρογχοκήλης του θυρεοειδούς, η κληρονομικότητα και το φύλο του ασθενούς. Η διάγνωση του γίνεται αρχικά με ψηλάφηση και υπερηχογράφημα και μετέπειτα με την βιοψία του όζου. Η αντιμετώπιση του καρκίνου του θυρεοειδούς ακολουθεί μια συγκεκριμένη σειρά που αποτελείται από τη χειρουργική εκτομή του, τη χορήγηση θυρεοειδικών ορμονών, τη χορήγηση ραδιενεργού ιωδίου και τη μακροχρόνια παρακολούθηση.

Η ολική θυρεοειδεκτομή είναι μια επέμβαση που επιλέγεται από τον ιατρό όχι μόνο για κακοήθεια αλλά και ως αντιμετώπιση για το σύνολο των παθήσεων του θυρεοειδούς. Η αναγνώριση των κάτω λαρυγγικών νευρών είναι απαραίτητη για την ολοκλήρωση της ολικής θυρεοειδεκτομής, όμως εάν υπάρχουν βρογχοκήλες, θυρεοειδίτιδες και καρκίνος του θυρεοειδούς μπορεί να δημιουργηθεί δυσκολία στην αναγνώριση των λεπτών αυτών δομών και αυτό είναι ένα πρόβλημα στο οποίο όμως έρχεται η τεχνολογία να βοηθήσει με την ανάπτυξη εργαλείων (όπως το ψαλίδι υπερήχων) συγκεκριμένα για αυτή την επέμβαση. Στην περίπτωση του καρκίνου του θυρεοειδούς και μετά την ολική θυρεοειδεκτομή, θα πρέπει να επαναλαμβάνεται σπινθητογραφικός έλεγχος του τραχήλου για να εκτιμηθεί η ύπαρξη ή όχι θυρεοειδικού υπολείμματος. Η επέμβαση της ολικής εκτομής θα πρέπει να εκτελείται από έμπειρο χειρουργό με άριστη γνώση της ανατομίας του τραχήλου.