Το τοξικό αδένωμα θυρεοειδούς δημιουργείται όταν ένας όζος στον αδένα παράγει μεγάλη ποσότητα ορμονών στο θυρεοειδή. Τα συμπτώματα ενός τοξικού αδενώματος είναι αυτά του υπερθυρεοειδισμού, δηλαδή της υπερλειτουργίας του θυρεοειδούς και συν τοις άλλοις περιλαμβάνουν απώλεια βάρους, διάρροιες, αυξημένη όρεξη, εξάψεις, ταχυκαρδία, κακή ποιότητα ύπνου, εφίδρωση και οστεοπόρωση.
Τοξικό αδένωμα θυρεοειδούς: Τι είναι ο Θυρεοειδής
Ο θυρεοειδής είναι ο μεγαλύτερος ενδοκρινής αδένας στο ανθρώπινο σώμα. Βρίσκεται στον λαιμό, μπροστά από την τραχεία και κάτω από τον λάρυγγα. Το βάρος του είναι 15 – 25 γραμμάρια και έχει σχήμα θυρεού, εξ’ ου και το όνομά του. Αποτελείται από τον αριστερό και το δεξί λοβό, αλλά και από κεντρικό τμήμα που τους ενώνει, σχηματισμός που του δίνει την όψη της πεταλούδας. Η σημασία του θυρεοειδούς είναι πολύ μεγάλη για τον άνθρωπο. Βασική του λειτουργία είναι η ρύθμιση της παραγωγής, χρήσης και αποθήκευσης της ενέργειας στο σώμα, δηλαδή τις διαδικασίες του μεταβολισμού. Αυτό το πετυχαίνει παράγοντας από τα θυλακιώδη κύτταρα τις ορμόνες Τ3 και Τ4 που ρυθμίζουν τον μεταβολισμό του σώματος, ελέγχοντας το ρυθμό της καρδιάς, την αρτηριακή πίεση και τη θερμοκρασία του σώματος και ρυθμίζοντας τις μεταβολικές διεργασίες του οργανισμού.
Η έκκριση των Τ3 και Τ4 ορμονών ρυθμίζεται από μια άλλη ορμόνη, την θυρεοειδοτρόπο (TSH), η οποία παράγεται στην υπόφυση του εγκεφάλου. Επιπρόσθετα ένας άλλος τύπος κυττάρων του θυρεοειδή, τα παραθυλακιώδη κύτταρα, παράγουν την καλσιτονίνη, την ορμόνη που παίζει ρόλο στον μεταβολισμό του ασβεστίου στον οργανισμό. Όταν αυτές οι ορμόνες παράγονται σε άνω του φυσιολογικού ορίου ποσότητες, προκύπτει ο Υπερθυρεοειδισμός, κατά τον οποίο οι ασθενείς εμφανίζουν απώλεια βάρους, παρότι τρώνε πολύ, έχουν αϋπνίες, υψηλή πίεση και ζεσταίνονται διαρκώς. Εάν οι ορμόνες παράγονται σε ποσότητα κάτω του φυσιολογικού τότε παρουσιάζεται ο Υποθυρεοειδισμός. Στην περίπτωση αυτή τα αποτελέσματα είναι ο ασθενής να εμφανίζει υπνηλία, ληθαργικότητα, αύξηση σωματικού βάρους και συνήθως κρυώνει. Τα προβλήματα του θυρεοειδούς είναι συχνά στον γενικό πληθυσμό, αν και συχνά περνούν απαρατήρητα ή συγχέονται με άλλα ιατρικά προβλήματα, οπότε η έγκαιρη διάγνωσή τους βοηθά στην αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση.
Τοξικό αδένωμα θυρεοειδούς: Όζοι
Για να μιλήσουμε για τη φύση του τοξικού αδενώματος θα πρέπει να πάμε λίγο πιο πριν, στην επεξήγηση των όζων του θυρεοειδούς. Οι όζοι λοιπόν είναι μικροί (συνήθως καλοήθεις) όγκοι του θυρεοειδή και το ακριβές αίτιο εμφάνισής τους δεν είναι γνωστό. Εμφανίζονται συχνότερα σε ανθρώπους που κατάγονται από περιοχές με αυξημένα προβλήματα θυρεοειδούς ή σε ανθρώπους που δέχτηκαν κάποια θεραπεία με ακτίνες στο κεφάλι ή στο λαιμό κατά τη διάρκεια της παιδικής και εφηβική ηλικίας για την ακμή ή τις υπερτροφικές αμυγδαλές. Οι όζοι αυτοί σε ένα ποσοστό 3% με 8% μπορεί να αποτελούν σημείο κακοήθειας. Επίσης ένα μικρό ποσοστό όζων είναι λειτουργικό και μπορεί να παράγει ορμόνες, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε υπερθυρεοειδισμό.
Τοξικό αδένωμα θυρεοειδούς: Εξετάσεις
Χρήσιμες εξετάσεις για τη διερεύνηση ενός όζου του θυρεοειδούς είναι οι εξετάσεις αίματος για μέτρηση των ορμονών που ελέγχουν ή παράγονται από τον θυρεοειδή, ένα υπερηχογράφημα θυρεοειδούς και τραχήλου, που γίνεται για να ελέγξει το μέγεθος και τη μορφολογία του θυρεοειδούς και η κυτταρολογική εξέταση του υλικού μετά από παρακέντηση με λεπτή βελόνη.
Τοξικό αδένωμα θυρεοειδούς: Αντιμετώπιση
Το τοξικό αδένωμα θυρεοειδούς μπορεί να αντιμετωπιστεί με ραδιενεργό ιώδιο που συγκεντρώνεται στον αδένα και προκαλεί τη σταδιακή καταστροφή του, χωρίς να επηρεάζει κανένα άλλο μέρος του σώματος. Ένας άλλος τρόπος είναι η χειρουργική επέμβαση στο θυρεοειδή που πραγματοποιείται για να αφαιρεθούν τα οζίδια που παράγουν μεγάλη ποσότητα ορμονών. Στην περίπτωση που πραγματοποιηθεί ολική αφαίρεση του αδένα θα πρέπει να χορηγείται θυροξίνη για την αντικατάσταση των ορμονών. Η χειρουργική επέμβαση είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος αντιμετώπισης, αλλά σε ένα μικρό αριθμό ασθενών τα οζίδια επανεμφανίζονται.
Τέλος τα αντιθυρεοειδικά φάρμακα όπως η καρβιμαζόλη και η μεθιμαζόλη χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο των συμπτωμάτων του υπερθυρεοειδισμού, χωρίς όμως να αποτελούν μια εντελώς αποτελεσματική και οριστική θεραπεία και αν η λήψη τους διακοπεί ο ασθενής υποτροπιάζει. Η θυρεοειδεκτομή κρίνεται ιδανική συγκριτικά με τις άλλες θεραπείες για το λόγο ότι αποτελεί οριστική θεραπεία του υπερθυρεοειδισμού, μετεγχειρητικά ο ασθενής παραμένει με έναν υγιή λοβό, με φυσιολογική λειτουργία, ενώ δίνεται η δυνατότητα ανακάλυψης ενός συνυπάρχοντος καρκινώματος του θυρεοειδούς. Εάν τέλος ο όζος βρίσκεται εντοπισμένος στον ισθμό του θυρεοειδούς, τότε η ισθμεκτομή και η αφαίρεση της κεντρικής μοίρας των λοβών είναι η συνιστώμενη επέμβαση.
Τοξικό αδένωμα θυρεοειδούς: Μετεγχειρητικά
Μετά από ενδεχόμενη χειρουργική επέμβαση ο ασθενής θα χρειαστεί να επιστρέψει στο ιατρείο, μια έως δύο εβδομάδες μετά για μια εξέταση ρουτίνας ή για την αφαίρεσή των ραμμάτων, ενώ θα χρειαστεί να παρακολουθείται ανα τακτά διαστήματα και να υποβάλλεται σε εξετάσεις αίματος με μέτρηση των επιπέδων Τ4 και TSH, ώστε να διαπιστωθεί η εξασφάλιση της κατάλληλης θεραπείας ορμονικής υποκατάστασης.
